ភ្នំពេញ៖ លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឲ្យដឹងថា តាមរបាយរណ៍របស់ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ បង្ហាញថា បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជា មានផ្ទៃដីដាំដុះពោតសរុបចំនួន ១៥៤ ៥៩៨ហិកតា និងទទួលបានបរិមាណផលសរុបចំនួន ៧៣៥ ៥៥១តោនក្នុងមួយឆ្នាំ។
តាមរយៈបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក នៅថ្ងៃទី៣១ ធ្នូនេះ លោករដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន បានថ្លែងថា ដំណាំពោត ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាដំណាំគោលទី៣ បន្ទាប់ពីដំណាំស្រូវ និងដំណាំដំឡូងមី ដែលមានសក្តានុពលសម្រាប់នាំចេញ និងផ្គត់ផ្គង់ឲ្យតម្រូវការក្នុងស្រុក សម្រាប់បម្រើឲ្យវិស័យផលិត កម្មចំណីសត្វ អាហារមនុស្ស និងផលិតផលផ្សេងៗ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ការស្រាវជ្រាវសម្រេចទទួលបានលទ្ធផល គឺប្រភេទពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីតថ្មីមួយមានឈ្មោះថា “CHM01” ដែលមានលក្ខណសម្បត្តិគឺ៖ – ធន់នឹងជំងឺបួស (Downy Mildew- DM) – ផ្តល់ទិន្នផលប្រមាណជា ៨,៦០តោន/ហ.ត ខ្ពស់ជាប្រភេទពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីតដែលនាំចូលពីបរទេស – ធន់នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ – មានអាយុកាលខ្លីជាងប្រភេទពូជអ៊ីប៊្រីដផ្សេងៗចំនួនពី១០-១៥ថ្ងៃ (១០០ថ្ងៃដាំដុះនៅរដូវប្រាំង និង១០៥ ថ្ងៃដាំនៅរដូវ វស្សា) – មានគ្រាប់ធំ ពណ៌ទឹកក្រូចចាស់។
លោកបន្ថែមថា ដើម្បីបញ្ជាក់ឲ្យកាន់តែច្បាស់ អំពីលទ្ធផលស្រាវជ្រាវដែលបាន អនុវត្តនៅក្នុងស្ថានីយ ជាពិសេសដើម្បីវាយតម្លៃអំពីភាពសម ស្របនៃក្សេត្របរិស្ថានរបស់ពូជ ទិន្នផល គុណភាព ភាពធន់ទាំងជំងឺ និងការប្រែប្រួលអាកាស ធាតុនៅតំបន់ផ្សេងៗគ្នា នៅឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ ២០១៧ ២០១៨ និង ២០១៩ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មបានយកពូជពោតនេះ ទៅដាំដុះពិសោធន៍ បន្សាំនៅតាមបណ្តាចម្ការ របស់កសិករនៅខេត្តបាត់ដំបង កំពង់ចាម ត្បូងឃ្មុំ និងកណ្ដាលចំនួនជាង ២០០កន្លែង ទាំងក្នុងរដូវវស្សា និងរដូវប្រាំង ហើយលទ្ធផលទទួលបានមានលក្ខណៈ ប្រហាក់ប្រហែលលទ្ធផលនៅក្នុងស្ថានីយ។
លោកថា យោងលើលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវទាំងពីរកន្លែង នៅខែឧសភា កន្លងមក ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខា ប្រមាញ់ និងនេសាទ បានសម្រេចអនុញ្ញាតឲ្យចុះបញ្ជិកា ជាពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីតកម្ពុជា ដំបូងគេដែលមានឈ្មោះថា CHM01 សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈ។ ក្នុងនាមដៃគូសហការស្រាវជ្រាវ នាយកមជ្ឈមណ្ឌល KOPIA បានចូលរួមអបអរសាទរ និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះកិច្ចសហប្រតិ បត្តិការ និងការសម្រេចបាននូវ សមិទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈនេះ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម បានរៀបចំពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់រវាងអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម និងមជ្ឈមណ្ឌល KOPIA ប្រចាំនៅកម្ពុជាលើគម្រោង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេសស្ដីពី “ផលិតកម្ម និងការផ្សព្វផ្សាយគ្រាប់ពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីត (CHM01) នៅប្រទេសកម្ពុជា។
គម្រោងនេះ នឹងត្រូវយកទៅអនុវត្តក្នុងគោលបំណង៖
១- ពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការបង្កើតពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីតថ្មី។
២- បង្កើតជាទម្រង់ ឬគំរូមួយសម្រាប់ផលិតកម្ម និងចែកចាយគ្រាប់ពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីត CHM01 ជូនកសិករ។
៣- ធ្វើការបង្ហាញ និងផ្សព្វផ្សាយពូជពោតអ៊ីប្រ៊ីតនេះក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំនៅតាមបណ្តាខេត្តសំខាន់ៗជាសាធារណៈសម្រាប់ឲ្យកសិករមានការយល់ដឹង និងទទួលយកកាន់តែទូលំទូលាយ ហើយគម្រោងនេះក៏នឹងបញ្ចូលផងដែរលើការពង្រីកផលិតកម្មគ្រាប់ពូជ ស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ពូជពោតថ្មីនេះ នៅស្ថានីយស្រាវជ្រាវកសិកម្មបន្ទាយដែក និងនៅកសិដ្ឋានផលិតពូជដំណាំតំបន់ដីខ្ពស់ចម្ការលើ ខេត្តកំពង់ចាម៕
