មាឃបូជា ជាពីធីបុណ្យមួយដែលមាន សារៈសំខាន់ នៅក្នុងពុទ្ធសាសនា ដែលរួមមាន៖ មាឃបូជា ពិសាខបូជា អាសាឍបូជា និងបុណ្យបវារណា (ចេញវស្សា)។ បុណ្យមាឃបូជា ប្រារព្ធឡើងដើម្បីរំលឹកដល់ ថៃ្ងដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ប្រកាសបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនា ឡើងក្នុងលោក នាប្រទេសឥណ្ឌា កាលពី៥៨៨ឆ្នាំមុន គ្រិស្តសករាជ នាថៃ្ងទី១៥ កើតខែមាឃ ក្រោយពីការត្រាស់ដឹង របស់ព្រះអង្គចំនួន ៩ខែគត់។
ការបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងឋានៈ ជាអង្គការសាសនាមួយនេះធ្វើឡើង នៅក្នុងចំណោម ព្រះសង្ឃចំនួន ១២៥០អង្គ ជាសមាជិក ក្នុងអង្គមហាសន្និបាតមួយ ដែលបាននិមន្តមក ពីគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈទាំងអស់។ នៅក្នុងមហាសន្និបាតនោះ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់បាន ប្រកាសនៅគោលការណ៍ចំនួន ១១ប្រការ សម្រាប់ឲ្យសមាជិកមហាសន្និបាតទាំងអស់ កាន់យកជាវិថីជីវិត និងសម្រាប់យកទៅផ្សព្វផ្សាយ ដល់ជនដទៃទៀត ឲ្យបានយល់ពីពុទ្ធសាសនា។ គោលការណ៍ទាំង ១១ប្រការនេះមានឈ្មោះ ជាភាសាបាលីថា “ឱវាទបាដិមោក្ខ” ដែលពុទ្ធសាសនិកជនម្មាក់ៗ ត្រូវយកមកសិក្សាឲ្យ យល់ដឹង និងអនុវត្តដូចតទៅ៖
គោលបំណងៈ គោលបំណងរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ឬក៏ដូចជាគោលបំណង របស់ពុទ្ធសាសនិកម្នាក់ៗ គឺសែ្វងរកនិព្វានដែលប្រែថា សភាវប្រាសចាកទុក្ខ មិនមានសេចក្តីទុក្ខ មិនមានបញ្ហានៅក្នុងដួងចិត្ត របស់ខ្លួន ពាក្យនិព្វាននេះមានន័យស្មើ និងពាក្យថា “សន្តិ” ដែលប្រែថា”សេចក្តីស្ងប់”។
យើងអាចនិយាយថា គោលបំណងរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺការបង្កើតឡើងនូវសន្តិភាព ក្នុងដួងចិត្តនេះដែរក៏ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ នៃសន្តិភាពក្នុងសង្គមដែលខ្លួន រស់នៅផង។ ការកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា គឺជាការប្រឹងប្រែង ដើម្បីបង្កើតសន្តិភាពដល់ខ្លួន និងចូលរួមចំណែកដល់សន្តិភាពសង្គម និងពិភពលោកនេះ ជាកាតព្វកិច្ចដែលពុទ្ធសាសនិកម្នាក់ៗ ត្រូវប្រឹងប្រែងធ្វើអោយសម្រេច។
គោលដៅ: សន្តិភាព ប្ញនិញ្វន មិនមែនកើតឡើងដោយការ សុំបន់ស្រន់បួងសួងទេ និងក៏មិនអាចកើតឡើងដោយសារផ្តល់ ឬប្រទានឲ្យដោយចិត្តស្រឡាញ់មេត្តា របស់អាទិទេព ឬព្រះជាម្ចាស់អង្គណាមួយឡើយ សន្តិភាពនេះកើតដោយសារ ការសន្សំរបស់សកម្មភាព ៣យ៉ាងគឺ:
– ការមិនធ្វើអាក្រក់ ការកម្ចាត់អំពើអាក្រក់ និងការពារអំពើអាក្រក់គ្រប់ប្រភេទ មិនឲ្យកើតក្នុងជីវិត រស់នៅទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវសម្តី។
– ការធ្វើអំពើល្អ បង្កើតអំពើល្អ និងរក្សាអំពើល្អ ឲ្យស្ថិតសេ្ថរគង់វង្សក្នុងជីវិតរស់នៅប្រចាំថៃ្ង ទាំងអំពើល្អ ខាងផ្លូវកាយ និងផ្លូវសម្តី។
– ពង្រឺងចិត្តដែលជាមូលដ្ឋាន នៃអំពើដោយ កម្ចាត់កិលេស ឬមេរោគដែលតោងចិត្តឲ្យអស់ ទៅរហូតដល់ចិត្ត ស្អាតបរិសុទ្ធ មិនមានសភាវៈអាក្រក់ស្ថិតនៅ។
លក្ខណៈ របស់ពុទ្ធសាសនិកជន៖
លក្ខខណ្ឌទី១៖ មានការអត់ធ្មត់ ក្នុងការធ្វើអំពើល្អ និងកម្ចាត់អំពើអាក្រក់។
លក្ខខណ្ឌទី២៖ មិនប្រើអំពើហិង្សាក្នុងការរស់នៅ។
លក្ខខណ្ឌទី៣៖ មិនប្រើពាក្យបៀតបៀន និងតិៈដៀលអ្នកដទៃ។
លក្ខខណ្ឌទី៤៖ រក្សាសីលរស់នៅ ក្នុងច្បាប់យកច្បាប់ជាធំ។
លក្ខខណ្ឌទី៥៖ បរិភោគ ប្រើប្រាស់វត្ថុទាំងទ្បាយ ដោយសន្សំសំចៃ និងស្គាល់ប្រមាណ។
លក្ខខណ្ឌទី៦៖ ចូលចិត្តភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងបង្កើតបរិយាកាសស្ងប់ស្ងាត់។
លក្ខខណ្ឌទី៧៖ មានសេចក្តីព្យាយាម ក្នុងការសម្អាតចិត្ត ធ្វើឲ្យចិត្តមានសមាធិ។
មេរៀនពីបុណ្យមាឃបូជា៖ ថៃ្ងនេះជាថៃ្ងដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ ប្រកាសគោលការណ៍ទាំង ១១ប្រការនេះ សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់បរិស័ទ យកទៅប្រើប្រាស់ៈ
ចំណុច១៖ ក្នុងឋានៈជាបរិស័ទ ការអនុវត្តន៍តាមប្រការទាំង ១១នេះ នឹងនាំទៅរកសន្តិភាព ផ្លូវចិត្តជាពិតប្រាកដ។
ចំណុច២៖ ក្នុងឋានៈជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គម ការមានគោលបំណងរួម មានគោលដៅដូចគ្នា និងការប្រព្រឹត្តប្រហាក់ ប្រហែលគ្នានេះ នឹងអាចនាំមកនូវសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍ដែលប្រកបដោយនិរន្តភាព។
ចំណុច៣៖ ក្នុងឋានៈជាក្រុមបក្ស នៅក្នុងសង្គម ឬប្រទេសជាតិមួយដែលព្យាយាមសែ្វងរក នូវឱកាសដើម្បីរក្សា សន្តិភាព និងជំរុញដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ដល់ ប្រទេសជាតិ តែឯងនោះ ការគោពតាមគោលការណ៍ទាំង ១១ប្រការនេះ នឹងកាត់បន្ថយបាននូវ អស្ថិរភាព ជម្លោះ និងអំពើហិង្សា ដែលកើតមកពីការប្រកូត ប្រជែងគ្នាបាន។
ចំណុច៤៖ ក្នុងឋានៈជាអ្នកផ្សាយសាសនា ការប្រព្រឹត្តទៅតាមគោលការណ៍នេះ នឹងនាំឲ្យមានការយោគយល់ ការផ្តល់កិត្តិយសដល់គ្នា និងគ្នា និងការរស់នៅជុំគ្នា ក្នុងឋានៈជាមនុស្សជាតិ បានបើទោះជាមាន សាសនាខុសគ្នាៗ ក៏ដោយ។
ចំណុច៥៖ ក្នុងឋានៈជាអន្តរជាតិ ការគោរពតាមគោលការណ៍នេះ នឹងនាំមកនូវនិរន្តរភាព របស់មនុស្សជាតិ បរិស្ថាន ធម្មជាតិ ពិភពសត្វ និងអាកាសធាតុ ដ៏យូរអងែ្វងបានដោយ មិនបាច់ព្រួយបារម្ភក្នុង ការដណ្តើម គ្នាដើម្បីរស់ឡើយ។
សង្ឃឺមថាយើងម្នាក់ៗ អាចទាញយកប្រយោជន៍បានខ្លះ ពីថៃ្ងមាឃបូជានេះ នឹងអញ្ជើញនាំគ្នា ធ្វើបុណ្យទានរក្សាសីល និងសមាធិសម្អាតចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងថៃ្ងនេះ ដើម្បីបូជា និងរំលឹកចំពោះគុណព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ដែលព្រះអង្គបានបង្កើតព្រះពុទ្ធសាសនាសម្រាប់ជាមាគ៌ាជីវិត ដល់ពួកយើងទាំងអស់គ្នា។
